SENNA (SİNESPOR)

SENNA

Tür: Belgesel, Spor, Biyografi

Yönetmen: Asif Kapadia

Gösterim tarihi: 2010

Senaryo: Manish Pandey

Yapım: 2010 ABD, Fransa, İngiltere – 106 dak.

Oyuncular: Ayrton Senna, Alain Prost, Ron Dennis, John Bisignano, Reginaldo Leme, Viviane Senna, Milton da Silva, Richard Williams

Tarih boyunca birçok insanoğlu bu dünyaya uğradı, yaşadı ve göçtü gitti. Bunlardan pek azı ismini bir yerlere kazımayı başardı. Kimisinin ismi fethettiği şehre, bulduğu matematik formülüne, bir icada veya keşfettiği kıtaya verildi. Bu insanların ortak noktaları insanlık tarihi devam ettikçe hatırlanacak olmalarıdır. Bazıları kötü şöhretleriyle bazıları ise yaptıkları iyilikler ile anılacaklar.

İnsanlık tarihi kadar eski olsa da son yüz yıl içinde hızlı bir gelişim gösteren spor, kendi tarihini yazmakta artık. Tarihin olduğu bir yerde efsanenin olmaması mümkün değildir. Spor tarihinde birçok sporcu gelip geçse de, bunların çok azı efsane konumuna yükselmişlerdir. Tarihi efsanelerin aksine çoğu yaşarken efsane olmuşlardı. Bazıları hali hazırda yaşamaktadır, hatta orta yaşlarını sürdürmekte olanlar çoğunluktadır.

Maalesef genç yaşta bu dünyadan göçenlerde olmuştur. Birçoğu arkalarında gözü yaşlı hayranlar ve güzel anılar bıraktılar. Benim için bu efsane sporcuların en önde geleni, henüz 34 yaşında hayatını kaybeden Aytron Senna’dır.

Formula 1 tarihinin en başarılı pilotlarından tam adıyla Ayrton Senna da Silva 1 Mayıs 1994 yılında Imola Grand Prix’n de hayatını kaybetti. Bu seneki ölüm yıl dönümün de kendisiyle ilgili yazdığım kısa yazıyı buradan okuyabilirsiniz.

Kısa zaman içinde ikinci bir Ayrton Senna yazısı yazmamın sebebi ise gösterime 2010 yıllında giren ve efsane pilotun 10 yıllık Formula 1 kariyerini anlatan “SENNA” isimli biyografik belgesel.

Film Senna’nın kartingden Formula 1’e geçtiği 1984 den başlayarak hayatını kaybettiği 1994 yıllına kadar ki dönemi anlatmakta. Film daha önce yayınlanmamış görüntüler, ses kayıtları ve dönemin tanıklarıyla yapılan röportajların bir araya getirilip, Senna’nın kariyer öyküsü çerçevesinde kurgulanmasıyla ortaya çıkmış. Belgesel film sevmeyen birinin bile çok rahatlıkla takip edeceği film de senaryo o kadar iyi kurgulanmış ki, belgesel bir filmden ziyade sinema filmi seyrediyormuş hissi uyandırıyor. “SENNA”, Sundance Film Festivali’nde “Dünya Sineması Seyirci Ödüllü - En İyi Belgesel” dalında ödülle layık bulundu Yönetmen koltuğunda oturan Hint asılı İngiliz Asif Kapadia gayet başarılı bir işe imza atmış.

Ayrton Senna’nın kariyerinden kesitler izler iken Formula 1 dünyasının önemli isimleri de ünlü yarışçının hayatıyla ilgili bilinmeyenleri paylaşıyor seyirciyle. Özellikle Alain Prost’la olan çekişmesine geniş yer verilmiş. Bu çekişme sırasında yaşanan olaylar o dönemde kayıta alınmış görüntülerden oluşuyor. O günlerde yaşanan politik çekişmelerin nasıl spor dünyasına yansıdığına şahit oluyoruz. Dönemin FIA Başkanı Jean-Marie Balestre’nın vatandaşı olan (Fransız) Alain Prost’u kayırmasına şahit oluyoruz. Açıkçası seyrederken içimden epeyce sövdüğümü söyleyebilirim.

Belgesel için çekilen röportajlar da şu isimler yer almakta; McLaren takımının patronu olan Ron Dennis, The Guardian yazarlarından Richard Williams, Formula 1 yazarlarından John Bisignano, Reginaldo Leme ve ezeli rakibi Alain Prost.

Özellikle filmin son bölümünde John Bisignano’nun Senna ile ilgili sözlerinden etkilenmemek elde değil.

- Ayrton'u çocuklarıyla görmeyi çok isterdim.

- Öyle bir televizyon haberini düşünebiliyor musunuz peki?

- Ayrton Senna, kanserle 50 yıllık çetin mücadelesinin ardından hayatını kaybetti."

- Bilmiyorum işte.

- Şairane ve insafsız bir açıdan bakacak olursak yarışırken ölmesi belki de iyi oldu.

İnsanı etkileyen sahnelerden biri ise ölümünden dakikalar önce arabasının içinde düşüncelere dalmış olan Ayrton Senna’nın görüntüleriydi. Gözlerindeki endişe biraz sonra yaşanacak facianın habercisi gibi.

Belgeseli izlerken Ayrton Senna’nın yarış kariyeri dışında insan olarak sergilediği mütevazılık, tanrıya olan inancı ve ülkesi Brezilya için ne anlama geldiğini de göreceksiniz. Ünlü pilotun pistte verdiği mücadelenin yanında pist dışındaki psikolojik savaşı da seyirciye çok güzel yansıtılıyor.

Peki neden Ayrton Senna belgeseli?

Formula 1 tarihinde birçok iyi pilot bulunmakta. Senna’dan daha fazla şampiyonluk yaşayan isimler var mutlaka. Ölümünün üstünden 17 yıl geçmesine rağmen hala Aytron Senna ünü sadece Formula 1 camiası ile sınırlı değildir. Milyonlarca izleyicinin gözleri önünde trajik bir biçimde hayatını kaybetmesi miydi onu efsane yapan? Bu soruya kısmen evet diyebiliriz. Ama son nefesini pistte vermesinin etkisi olsa da tek neden bu değil. Onu efsane yapan sürüş tekniği, rekabetçiliği, mütevazı kişiliği ve benzeri birçok özelliğiydi. Belki de son döneminde gelişen teknolojinin azalttığı insan faktörünün temsilcisiydi. Kendi aracından daha üstün Teknolojiye sahip araçlarla yaptığı mücadele onu yüceltti. Ve pilotaj hatasından ziyade bir mekanik yani teknoloji hatası yüzünden hayatını kaybetti maalesef.

Onun ölümünden sonra Formula 1 dünyasında pilotların karıştığı ölümlü bir kaza olmadı. Güvenlik önlemleri onun sayesinde o kadar yükseldi ki paramparça olan otomobilden burnu bile kanamadan çıkıyor pilotlar. Kaç insan vardır hem yaşamı hem de ölümüyle arkasından gelenlere örnek olan?

Hiç şüphesiz Formula 1 tarihin en büyük pilotu sayılan Michael Schumacher den sonra onun ismi aklımıza gelecektir. Zaten hayatını kaybettiği kaza sırasında arkasından gelen araçta Schumacher vardı. Sanki Tamburello virajında bir bayrak devir teslim töreni yapılmıştı. Schumacher devir aldığı bayrağı zirveye çıkarmayı başardı. Ama yinede Senna efsanesinin pırıltısı karşısında onun efsaneliği sönük kalacaktır. Çünkü Senna efsaneler üstü bir karakter olarak aklımızın bir köşesinde kalacaktır.

Senna’yı henüz tanımayan biriyseniz de bence filmi izleyerek hayran olmaya başlayabilirsiniz. İyi Seyirler…

İMDB sayfası için: http://www.imdb.com/title/tt1424432/